MẸ VÀ MÁ (Tiếp theo)

Ảnh Mẹ chụp năm 2008

Mẹ tôi lúc ấy, là một thiếu nữ con nhà gia thế lại xinh đẹp có tiếng trong làng.Nhiều gia đình danh giá ngấp nghé xin cưới Mẹ, nhưng đều là người Việt Nam nên Ông Ngoại không bằng lòng. Ông quan niệm người Tàu chỉ gả cho người Tàu thôi.
Thế rồi Mẹ gặp Ba Khôi (Dượng Hai) là một người Việt trí thức, theo Tây học, nhà ở cùng xã, tận ngoài cây số 20, cách nhà Ngoại 5 cây số. Gia đình Ba Khôi khá giả, đông anh chị em, bao nhiêu lần cậy nhờ mai mối đến xin cưới Mẹ là bấy nhiêu lần bị Ông Ngoại khước từ. Bà Ngoại và họ hàng thuyết phục thế nào Ông Ngoại cũng không xiêu lòng. Không thể làm gì khác được. Mẹ đành nghe theo tiếng gọi con tim.

Thuở ấy, ở Tân Châu có tàu Thanh Hương chở hành khách đi Nam Vang và ngược lại. Ba Khôi là Cò tàu nhưng tàu do người Pháp làm ch?. Cuộc sống của Ba Khôi và Mẹ êm đềm hạnh phúc. Tiếc thay, Mẹ chẳng sinh đứa con nào cho Ba Khôi ! Có khi Mẹ ở Nam Vang, khi ở Tân Châu, lúc về Phú Lâm với Ngoại. Ba Khôi là người có học thức, tế nhị, sâu sắc. Sống gần gủi với gia đình bên vợ, lâu dần, Ông Bà Ngoại cũng rất thương quí. Dạo ấy, ở làng quê, tình hình không được an ninh mấy, nhiều đảng phái nổi lên, không theo phe, đảng nào cũng khó mà sống yên ổn. Ban đêm, ai bị bắt dẫn đi thì ngày hôm đó được lấy làm ngày giổ. Đêm xuống, là nỗi kinh hoàng trùm lên thôn xóm, những thanh niên trai trẻ hoang mang, sợ hải ! Một đêm buồn, tàu Thanh Hương trên đường từ Nam Vang về bị”chụp”. Những người Pháp và Ba Khôi bị bắt đi. Chẳng ai biết đi đâu và bị ai bắt. Từ đó đến gần hai năm sau, mỗi khi có người mang thông tin về Ba Khôi đến là Mẹ gửi nào tiền, nào bạc, nào quần áo, nào thuốc men . . . cho Ba Khôi. Dù biết họ làm tiền, nhưng Mẹ vẫn gửi, gửi với hy vọng biết đâu Ba Khôi còn sống. Ngoại xót lòng khi thấy Mẹ vật vã, khóc than, cậy nhờ người nầy, đến kẻ khác đi dò tìm tin tức một cách vô vọng. Năm ấy, Mẹ mới gần ba mươi tuổi. Rồi thời gian cũng làm Mẹ nguôi ngoai, Mẹ lấy việc chăm sóc 4 chị em tôi làm niềm an ủi. Được hơn bảy năm sau, Mẹ chấp nối với người chồng kếø sinh được 3 trai và một gái út. Hiện Mẹ đang sống với vợ chồng của người con cả, Mẹ còn khoẻ mạnh và minh mẫn ở tuổi chín mươi.

Chuyện về Má, Má tôi không đẹp như Mẹ. Nếu Mẹ sống bằng tình cảm thì Má tôi sống bằng lí trí. Thuở nhỏ,khi đang học ở Tân Châu, Má thường thay Ông Ngoại bảo lãnh những người không có giấy thuế thân. Lớn lên, Má là cánh tay đắc lực của Ông Ngoại. Đến tuổi lập gia đình đã có nhiều nơi đến coi mắt Má.Trong số đó, có người làm ở ty Điền Địa Má chấm người nầy. Nhưng để Ông Ngoại vui lòng, Má đã ưng Ba.

Hình Ba chụp 25/12/2001

Ba là con ông chủ tiệm hút á phiện, một người bạn thân của Ông Ngoại ở Châu Đốc. Ba như một công tử nhà giàu, suốt ngày ăn rồi đi chơi chứ chả làm gì. Năm 1945, miền Bắc bị đói kém hoành hành. Ở Phú Lâm, Ông Ngoại tổ chức đám cưới Má thật linh đình. Ông cho người đi hơn ba mươi mấy cây số, xuống tận Hoà Hảo tìm u du kết hoa, che rạp cưới. Lên Tân Châu mướn máy phát điện chạy suốt ba ngày ba đêm. Sau nầy,khi vợ chồng tôi về Phú Lâm dạy học, nhiều người bà con còn nhắc lại sự rình rang của đám cưới Ma ù. Sau một thời gian ng?n ở quê Nội, Ba Má về lại Phú lâm. Cùng với Ông Ngoại, Ba theo ghe chài chở lúa xuống bán ở Saigon, Chợ Lớn. Mỗi chuyến đi có khi mười ngày đến nửa tháng. Khi Má sinh tôi, loạn lạc trộm cướp nổi lên khắp nơi. Ở làng quê khó sống. Ông Ngoại đưa Ba Má tản cư lên Tân Châu và bảy đứa em của tôi lần lượt mở mắt chào đời tại đây.

Tân Châu 15-4-2010

VÂN KHANH
Nhấn vào đây xem ảnh xưa

Anh 2, chị Vân Khanh, tháng 12/2001