Một mã số cá nhân, tại sao không?

Người dân chưa hết xôn xao do bị hư hao quyền lợi từ cú đổi 50 triệu thẻ BHYT theo luật mới thì 17 triệu chủ thẻ ATM của một ngân hàng lại phải bỏ việc xếp hàng chờ… đổi thẻ do sợ trùng mã BIN.


Gần hơn là chuyện ba triệu chủ thuê bao di động trả trước bị trùng dữ liệu CMND, hộ chiếu hết vía vì tuyên bố “cắt liên lạc” và “chuyển công an điều tra”. Trước đó là việc hàng triệu người lao động lo lắng mất 10% thu nhập do chưa được cấp mã số thuế cá nhân, rồi bảy triệu tài xế ô-tô bàn tán về chuyện đổi giấy phép lái xe…

Không chuyên gia hành chính nào có thể khẳng định sắp tới sẽ chấm dứt cảnh cả xã hội xếp hàng làm thủ tục như vậy, bởi thực tế trước nay là tất cả các ngành (nhất là công an) đang phải ban hành các quy định về quản lý căn cứ trên khá nhiều dữ liệu khả biến!

Trong một xã hội phát triển, các dữ liệu về nơi ở, nơi làm việc, nơi đóng bảo hiểm, nơi thanh toán… luôn biến động. Nếu các công cụ quản lý được thiết kế theo nó thì dĩ nhiên sự lạc hậu, chồng chéo, sai lệnh… luôn diễn ra dẫn tới việc chuyển đổi không bao giờ ngừng lại.

Các nước phát triển có giải pháp khá đơn giản. Mỗi con người ngay từ khi sinh ra đã được cấp một MÃ SỐ CÁ NHÂN, bao gồm những dữ liệu bất biến, như người cha, người mẹ, nơi sinh, nhóm máu… Mã số này được các ngành liên quan sử dụng làm căn cứ để thiết kế các công cụ quản lý cho mình, như quản lý thuế, mở tài khoản, cấp bằng lái xe, mở sổ an sinh xã hội, làm hộ chiếu v.v…

Ở Việt Nam chưa có một ngành nào đảm nhiệm việc cấp mã số cá nhân như thế. Chính vì không có một mã chuẩn, nhưng do nhu cầu thực tế, các ngành vẫn cần công cụ quản lý nên mạnh ai nấy cấp dẫn tới hiện tượng các công cụ này thay đổi liên tục như trên. Thậm chí, ngay cách thức quản lý nhân khẩu của ngành công an cũng bộc lộ hạn chế khi một con người có thể có nhiều số CMND (do chuyển vùng), nhiều số hộ chiếu (do hết hạn) dẫn tới lúng túng cho các ngành khác khi lấy các số liệu này làm chuẩn.

Bất cập này đã bị phát hiện, song bế tắc về giải pháp khi ngành này không thừa nhận cơ sở dữ liệu của ngành kia, dẫn tới hiện tượng ví tiền của người dân giờ đây chứa đầy các loại thẻ mà giao dịch thì vẫn bất cập!

Mẫu giấy khai sinh mà Bộ Tư pháp đang quản lý, tại sao không đánh số sê-ri như tiền và coi con số đó là CHUẨN đối với một con người để mà từ đó có một sự khởi đầu?

Bút Lông Site