Hàng năm, vào đêm rằm tháng tám, má tôi đều cúng Trung Thu, lũ trẻ con chúng tôi thì gọi là cúng Trăng. Vừa chạng vạng là má đã bày chiếc bàn ra trước hiên, vì ở phố lầu nên chẳng có sân. Trên bàn gồm có : một cái chưng hương, hai cây đèn cầy, bánh in, bánh trung thu, một củ khoai cau hấp chín chẻ làm đôi, một trái dừa tươi vạt miệng, một trái bưởi, một chiếc gương soi thả vào trong chiếc thau đựng nước, ba chung trà nóng. Với tôi, ấn tượng nhất là cái bánh in và cây đèn cầy. Cây đèn cầy số 1, to muốn lớn hơn cườm tay của tôi, so với cây đèn cầy cỏn con trong chiếc lồng đèn giấy là đủ biết cây đèn cầy ấy to đến cở nào qua cái nhìn của một đứa trẻ con chừng hơn tám tuổi như tôi. To thật là to! Còn cái bánh in nữa, nó cũng lớn lắm, choán cả trên cái đĩa lớn nhất đặt giữa bàn. Trên chiếc bánh, hình chị Hằng đang cầm quạt, múa lượn, bay bay trong chín tầng mây. Gương mặt đẹp dịu hiền, tay đưa cao với tà áo rộng phất phơ, người uyển chuyển sinh động như người thật vậy. Những miếng mức bí trắng ngà, trong suốt, mọng đường được chèn đặt vòng quanh làm nhân bánh, trông thật bắt mắt. Ngày nay, có bánh in nhân đậu xanh, hạt sen, khoai cau. . .đủ thứ nhưng sao tôi vẫn thích bánh in nhân mức bí ngày xưa.
Trăng lên! Vừa nhô khỏi nóc phố phía bờ sông, ánh sáng bàng bạc đã trãi khắp không gian một màu vàng sữa. Ngập mình trong ánh trăng dịu mát đến ngây người, nghe lòng lâng lâng, sảng khoái đến lạ! Đúng vào lúc đó, má lên nhang đèn bắt đầu cúng vái. Sau khi má cúng lạy xong thì đến mấy chị em chúng tôi. Tôi nhớ, phải lạy đến 108 lạy nhưng chia làm nhiều lần. Bọn trẻ con chúng tôi nghe nói cúng trăng sẽ được chị Hằng phù hộ cho đầu óc sáng như trăng rằm, thông minh học giỏi nên thích lắm. Nhưng cúng lạy, nhìn trăng, vui trăng, tắm trong trăng một lúc thì đứa trước đứa sau kéo nhau đi ngủ. Chúng tôi được đánh thức khi má đã cúng xong, cây đèn cầy đã vơi hơn một nửa. Bánh in và bánh Trung Thu được xẻ ra. Bọn tôi thích bánh in hơn vì cắn vào miệng là bánh tan ra vừa thơm vừa béo, gặp chỗ có mứt bí đường tươm ngọt lịm! Còn bánh Trung Thu, biết ý, má luôn dành cho tôi những miếng bánh có tròng đỏ trứng vịt muối to vì nó bùi bùi, mằn mặn. Tôi chỉ thích trứng thôi, bởi ngoài chuyện khoái khẩu, tôi còn nghĩ đó là mặt trăng, ăn vào chắc được sáng như trăng! Vừa ăn bánh, ba má vừa kể chuyện Hằng Nga Hậu Nghệ, chuyện Cây đa chú Cuội v.v. . . Rồi chúng tôi lớn lên, đi học xa nhà, có gia đình riêng, đến Trung Thu vẫn cúng kiến nhưng đơn giản hơn nhiều, chủ yếu là cho các con vui chơi, rước đèn cùng bè bạn.
Khi nước nhà mới thống nhất, còn rất nhiều khó khăn, cái bánh Trung Thu do Thương nghiệp phân phối cho công nhân viên Nhà nước, được chia làm tám, mỗi người trong gia đình chỉ một miếng bánh nho nhỏ, vậy mà ăn vào nghe thơm ngon vô chừng. Rồi các con lên Sàigon đi học, sinh viên đâu có tiền, phải chờ qua Tết Trung Thu mới mua những cái bánh đại hạ giá vừa rẻ vừa to, ăn cũng ngon đáo để, nhờ Trời ăn vào cũng chẳng sao, cũng qua những mùa Trung Thu của thời đại học.
Trong không khí nhộn nhịp của các quày bánh và lồng đèn Trung Thu trên nhiều ngả phố, kí ức Trung Thu ngày cũ bỗng hiện về trong lòng với một chút ấm áp, êm đềm nhắc nhớ những mùa Trung Thu vui, buồn trong cuộc sống !
Tân Châu 17-9-2010
VÂN KHANH
